Ἄκης Παπαντώνης, Καρυότυπος

 

[ 1 ]

 

Ὑπῆρχαν ἡμέρες ποὺ ἡ ὁμίχλη ὑποχωροῦσε. Ἀποκαλυπτόταν τότε τὸ χρῶμα ἀπὸ τὶς πλάκες στὰ πεζοδρόμια, τὰ μπαλώματα ἀπὸ γκαζὸν στὶς μπροστινὲς αὐλές, κι ἐκείνη ἡ μούχλα ποὺ σκέπαζε τὶς στέγες τῶν ὁμοιόμορφων καὶ ὁμοιόχρωμων σπιτιῶν. Τέτοιες ἡμέρες ξαλάφρωναν ἀπὸ τὸ βάρος της τὰ δέντρα − ἡ πόλη ἔπαιρνε μιὰ βαθιὰ ἀνάσα. Κι ἐκεῖνος ἔβγαινε μακρεῖς, προσχεδιασμένους περιπάτους. Μόνος, φασκιωμένος σὲ κασκόλ, παλτά, πουλόβερ διπλὰ καὶ τρίδιπλα. Ἀνέβαινε προσεκτικὰ τὰ ἑφτὰ σκαλοπάτια ἕως τὸ πεζοδρόμιο. Τὰ μετροῦσε κάθε φορά, μὲ τὸν ἴδιο ἀνεξήγητο φόβο: μήπως τὰ βρεῖ περισσότερα ἢ λιγότερα. Ὅταν ἔφτανε στὸ τελευταῖο σκαλοπάτι, δοκίμαζε μὲ τὴ μύτη τοῦ παπουτσιοῦ του τὸ πεζοδρόμιο. Σὰν νὰ δοκίμαζε τὴ θερμοκρασία τοῦ νεροῦ μιᾶς (νοερῆς) θάλασσας. Ὕστερα ξεκινοῦσε. Πεζοδρόμιο-πεζοδρόμιο. Φρόντιζε κάθε βῆμα του νὰ πέφτει ἀνάμεσα στὶς τέσσερις πλευρὲς τῆς κάθε πλάκας. Ἤ, ὅταν εἶχε πέσει χιόνι, πάνω ἀκριβῶς στὸ χνάρι τοῦ περαστικοῦ ποὺ εἶχε προηγηθεῖ. Πάντα βάδιζε ἀργά. Πάντα διέσχιζε τὸν δρόμο χρησιμοποιώντας τὶς διαβάσεις. Καὶ πάντα ἔβαζε τὰ ἴδια σημάδια. Τὸ κόκκινο γραμματοκιβώτιο τῶν Βασιλικῶν Ταχυδρομείων στὴν πρώτη γωνία, τὴν ἐγκαταλειμμένη πὰμπ Fox & Hounds, τὸ γωνιακὸ σπίτι μὲ τοὺς πράσινους τοίχους, τὸν ἀξύριστο ἄστεγο, ἀκουμπισμένο στὴν περίφραξη τῆς δημοτικῆς βιβλιοθήκης, τὴ βιτρίνα τοῦ τεϊοπωλείου στὴν εἴσοδο τῆς ἀγορᾶς. Οἱ ἴδιες δεξιὲς κι ἀριστερὲς στροφὲς στὸν χάρτη τῆς καθημερινότητάς του. Μὴν τυχὸν καὶ χαθεῖ σὲ μιὰ πόλη ποὺ δὲν γνώριζε − ἤδη τρία χρόνια ἐκεῖ.

 

Μιὰ Πέμπτη μεσημέρι τὰ σημάδια χάλασαν. Δὲν ἔδωσε σημασία. Ἀνέβηκε τὰ ἑφτὰ σκαλιά, ὅπως πάντα. Φρέσκο χιόνι κάλυπτε τοὺς φεγγίτες τοῦ διαμερίσματός του καὶ τὸ κόκκινο γραμματοκιβώτιο μέχρι ἐπάνω. Ἡ πὰμπ μεταμορφωνόταν σὲ σοῦπερ μάρκετ Tesco. Τὸ πράσινο σπίτι ἦταν ἀμπαλαρισμένο σὲ νάιλον καὶ ἐργάτες μὲ φωσφοριζέ γιλέκα μυρμήγκιαζαν γύρω του. Ἡ περίφραξη τῆς δημοτικῆς βιβλιοθήκης ἦταν φρεσκοβαμμένη καί ὁ ἄστεγος ἔλειπε. Συνέχισε τὸν περίπατό του. Δὲν πίστευε στὰ σημάδια. Ἡ βιτρίνα τοῦ τεϊοπωλείου παρέμενε ἴδια: κατακόρυφες στοῖβες ἀπὸ κουτιὰ English breakfast, Green leaf, Darjeeling, Earl Grey. Ἕνα λεωφορεῖο, ἀπὸ ἐκεῖνα τὰ κατακόκκινα διώροφα ποὺ πηγαίνουν Λονδίνο, καβάλησε τὸ πεζοδρόμιο. Δὲν εἶδε τίποτα, δὲν ἄκουσε τίποτα, δὲν ἔνιωσε τίποτα. Πέθανε ἀκαριαῖα. Μαζεύτηκε κόσμος. Κάποιοι ἔκλαιγαν μὲ ἀναφιλητά. Τὸ αἷμα του εἶχε πιτσιλήσει τὴ βιτρίνα τοῦ τεϊοπωλείου.Ἡ αστυνομία ἀπέκλεισε τὸν δρόμο γιὰ ὧρες μὲ κίτρινες ταινίες − POLICE LINE DO NOT CROSS. Τὸ συμβὰν καταγράφηκε λεπτομερῶς καὶ τραβήχτηκαν πολλὲς φωτογραφίες. Μέχρι ἀργὰ τὸ ἀπόγευμα τὸ σαρκίο του κείτονταν ἀκόμα στὸ πεζοδρόμιο. Τὸ ἑπόμενο πρωὶ ὁ θάνατός του ἦταν πρωτοσέλιδο στοὺς Oxford Times καὶ στὴν Oxford Mail, μαζὶ μὲ δηλώσεις περαστικῶν καὶ γειτόνων μὲ τοὺς ὁποίους δὲν εἶχε ἀνταλλάξει ματιά.

 

[...]

 

 

Το παραπάνω απόσπασμα είναι το πρώτο κεφάλαιο από την εξαιρετική νουβέλα του Άκη Παπαντώνη Καρυότυπος που εκδόθηκε τον Νοέμβριο του 2014 από τις εκδόσεις Κίχλη.

Ο ίδιος ο συγγραφέας παρουσίασε το βιβλίο του στην Εφημερίδα των Συντακτών ως εξής:

Καρυότυπος ονομάζεται η απεικόνιση, ανά ζεύγη και κατά φθίνουσα σειρά μεγέθους, όλων των χρωμοσωμάτων ενός κυττάρου. Η κυτταρολογική αυτή τεχνική χρησιμεύει στη διάγνωση χρωμοσωμικών ανωμαλιών.

Για τη νουβέλα, η οποία θα κυκλοφορήσει το φθινόπωρο από τις Εκδόσεις Κίχλη, αποτελεί τόσο τον τίτλο όσο και τη ραχοκοκαλιά της αφήγησης: ένας μοριακός βιολόγος μετακομίζει από την Αθήνα στην Οξφόρδη για να εργαστεί σε ένα ερευνητικό πρόγραμμα. Εκεί, ξένος μεταξύ ξένων, μέσα από τα πειράματά του αναζητά απαντήσεις στα ερωτήματα που τον βασανίζουν. Είναι η γονεϊκή στοργή εγγενές ένστικτο ή επίκτητος χαρακτήρας; Πώς αναδιαμορφώνει η γενετική του καταγωγή την καθημερινότητά του; Είναι η μοναξιά επιλογή ή ανθρώπινη κατάσταση; Μπορεί κανείς να πει ψέματα στον εαυτό του;

Πρόθεσή μου, κατά τη σύνθεση των δεκαεννέα χιλιάδων λέξεων του βιβλίου, που διήρκεσε κάτι περισσότερο από τέσσερα χρόνια, ήταν ένα σχόλιο για τη ρίζα της εσωστρέφειας της σύγχρονης ζωής — για τον ίλιγγο του να είσαι «μόνος ανάμεσα σε πλήθος (μόνων)» και το βάρος των πρώτων βιωμάτων. Με γνώμονα αυτό, καθώς διατρέχουμε χρωμόσωμα χρωμόσωμα τον «καρυότυπο» του ήρωα, προσπάθησα να ανασυστήσω την αναμέτρησή του με τις ρίζες του, τη χώρα στην οποία ζει, τη χώρα την οποία άφησε, τη γλώσσα, την εικόνα του εαυτού του, την οικογένειά του, το άλλο φύλο, τις επινοημένες μνήμες και ενοχές του, τα πειραματόζωά του και τα «ορφανά Τσαουσέσκου» — με όλα όσα ναρκοθετούν την πραγματικότητα ενός νέου ανθρώπου ο οποίος «πάσχει από μνήμη» και κινείται χωρίς πυξίδα σε μια πόλη που αρνείται να γνωρίσει, «ήδη τρία χρόνια εκεί».

Ο Άκης Παπαντώνης (Αθήνα, 1978) σπούδασε βιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, εργάστηκε ως ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και από το 2013 είναι Επίκουρος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Κολωνίας. Έχει δημοσιεύσει πεζά σε ελληνικά και αγγλόφωνα λογοτεχνικά περιοδικά, κριτικά σημειώματα στην Εφημερίδα των Συντακτών, ενώ διηγήματά του έχουν συμπεριληφθεί στους συλλογικούς τόμους Είμαστε όλοι μετανάστες (Πατάκης, 2007)  και 11 λέξεις (Καλέντης, 2013). Ο Καρυότυπος είναι το πρώτο του βιβλίο.

Διαβάστε μία κριτική για τον Καρυότυπο από τον Αριστοτέλη Σαΐνη.