Johann Wolfgang von Goethe, Τα πάθη του νεαρού Βέρθερου / Το χρονικό μιας απόδρασης

Πολλά μπορεί να πει κανείς για να υποστηρίξει τους κανόνες, ό,τι περίπου μπορεί να πει και προς έπαινον της αστικής κοινωνίας. Ένας άνθρωπος που συμμορφώνεται με τους κανόνες, δεν πρόκειται να φτιάξει ποτέ τίποτε το ανόητο ή το κακό, όπως ακριβώς κάποιος που καθοδηγείται από τους κοινωνικούς νόμους και τα πρότυπα της κοσμιότητας δεν πρόκειται ποτέ να γίνει ανυπόφορος γείτονας ή διαβόητος κακοποιός. Από την άλλη πλευρά, ό,τι κι αν λένε, όλοι οι κανόνες καταστρέφουν το αληθινό αίσθημα της φύσης και την αληθινή της έκφραση! Θα μου πεις: “Μα αυτό είναι πολύ σκληρό! Ο κανόνας απλώς περιορίζει, κλαδεύει τα φουντωμένα κλήματα” κλπ. -Φίλε μου καλέ, μου επιτρέπεις μια παρομοίωση; Συμβαίνει κι εδώ όπως και στον έρωτα. Ένας νέος είναι δοσμένος με όλη του την καρδιά σ' ένα κορίτσι, περνάει όλες τις ώρες της ημέρας κοντά της, ξοδεύει όλες του τις δυνάμεις, όλη του την περιουσία για να της δείξει την κάθε στιγμή ότι της ανήκει ολοκληρωτικά. Έρχεται τότε ένας καλός αστός, ένας άνθρωπος με κάποιο δημόσιο αξίωμα και του λέει: “Νέε μου! Το ν' αγαπάς είναι ανθρώπινο, μόνο που πρέπει και ν' αγαπάς ανθρώπινα. Μοίρασε το χρόνο σου, αφιέρωσε ένα μέρος στη δουλειά σου και το χρόνο της ανάπαυσής σου αφιέρωσέ τον στο κορίτσι σου. Λογάριασε την περιουσία σου και αφού έχεις καλύψει τις ανάγκες σου, δεν σου απαγορεύω με ό,τι περισσέψει να της αγοράσεις ένα δώρο, αλλά όχι πολύ συχνά, λόγου χάρη στη γιορτή της ή στα γενέθλιά της”. Αν ο ερωτευμένος μας τον ακούσει, τότε θά 'χουμε να κάνουμε μ' έναν χρήσιμο νεαρό άνθρωπο, τον οποίο θα σύστηνα ανεπιφύλακτα στον οποιονδήποτε ηγεμόνα να τον διορίσει σύμβουλό του. Μόνο που ο έρωτάς του θά 'χει ξοφλήσει και, αν είναι καλλιτέχνης, και η τέχνη του.

[...] 

Α εσείς οι λογικοί άνθρωποι! Πάθος! Μέθη! Παραφροσύνη! Κάθεστε εκεί ήρεμοι και απαθείς, εσείς οι ενάρετοι, κατακρίνετε τον πότη, απεχθάνεστε τον τρελό, προσπερνάτε σαν τους ιερείς, και, σαν τους Φαρισαίους, ευχαριστείτε το Θεό που δεν σας έκανε όμοιους μ' εκείνους. Έχω μεθύσει πολλές φορές, τα πάθη μου ποτέ δεν απείχαν πολύ από την τρέλα και δεν μετανιώνω ούτε για το ένα ούτε για το άλλο, γιατί, στο μέτρο των δυνατοτήτων μου, έμαθα να κατανοώ ότι όλους τους ξεχωριστούς ανθρώπους, αυτούς που πραγματοποίησαν κάτι μεγάλο, κάτι που έμοιαζε με ακατόρθωτο, ανέκαθεν τους θεωρούσαν μεθυσμένους ή τρελούς.

[...]

Αρκετές φορές μου έχει έρθει ξαφνικά η ιδέα να γράψω στον υπουργό και να του ζητήσω εκείνη τη θέση στην πρεσβεία. Ύστερα, όταν το ξανασκέφτομαι, μου έρχεται στο νου ο μύθος για το άλογο που, κουρασμένο από την ελευθεριά του, αφήνει να το σελώσουν και να του περάσουν χαλινάρι και να το ιππεύσουν μέχρις εξοντώσεως.

[...]

Αυτό που με πειράζει περισσότερο είναι η αθλιότητα των κοινωνικών συμβάσεων. Τι είδους άνθρωποι είναι λοιπόν όλοι αυτοί που όλη η ψυχή τους είναι δοσμένη στους τύπους, που όλη τους η σκέψη και η φροντίδα για χρόνια ολόκληρα είναι το πως θα γλιστρήσουν μια καρέκλα παραπέρα προς την κεφαλή του τραπεζιού;

[...]

Έχω ακούσει να μιλούν για μια ευγενική ράτσα αλόγων που, όταν είναι υπερβολικά ξαναμμένα και καταπονημένα, ανοίγουν μόνα τους από ένστικτο μια φλέβα για να μπορέσουν ν' αναπνεύσουν πιο ελεύθερα. Έτσι νιώθω συχνά κι εγώ: θά 'θελα ν' ανοίξω μια φλέβα που θα μου χάριζε την αιώνια ελευθερία.

[...]

Μερικές φορές με πιάνει κάτι· δεν είναι αγωνία, δεν είναι επιθυμία — είναι μια άγνωστη μανία μέσα μου, που μου σφίγγει το λαιμό. Και τότε περιπλανιέμαι ανάμεσα στις φοβερές νυχτερινές σκηνές αυτής της εποχής που εχθρεύεται τους ανθρώπους.

[...]

Τα παραπάνω αποσπάσματα είναι από τη θεατρική παράσταση της ομάδας «Άνθρωπος στη θάλασσα», η οποία βασίζεται στο βιβλίο του Γιόχανν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε Τα πάθη του νεαρού Βέρθερου σε μετάφραση της Στέλλας Νικολούδη (Εκδόσεις Άγρα, 1996).

Η παράσταση παίζεται από τις 18 Νοεμβρίου έως τις 3 Δεκεμβρίου 2017, κάθε Σάββατο και Κυριακή στις 9 μ.μ. στην Αίθουσα Μάντεως Τειρεσία, στη Θεσσαλονίκη. 

Η ομάδα «Άνθρωπος στη θάλασσα» δημιουργήθηκε το 2010 από την Κλαίρη Χριστοπούλου, την Ροδή Στεφανίδου και τον Νάσο Χαλκίδη, ενώ από τότε έχει συνεργαστεί και με άλλους καλλιτέχνες. Μέχρι σήμερα έχει παρουσιάσει τις παραστάσεις: Δεν υπάρχει κανείς- performance βασισμένη στον πρόλογο του Προμηθέα Δεσμώτη (2010), Μία ξενάγηση (2010), Πείνα- work in progress (2011), Πείνα- β' σχεδίασμα (2012), Μάγισσες Wanted (2013), Για να τελειώνουμε με την κρίση του Θεού (2014), Κουαρτέτο (2015) και Παιχνίδι με τις λέξεις (2016).

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Σκηνοθεσία: Κλαίρη Χριστοπούλου

Βοηθός σκηνοθέτη: Θένια Χριστάκου

Δραματουργία: Θένια Χριστάκου, Κλαίρη Χριστοπούλου, Νατάσσα Αστρεινίδη, Βασιλική Αθανασιάδου

Σκηνικά - Κοστούμια: Ελίνα Ευταξία, Μαλαματή Ευθυμιάδου

Κίνηση: Δέσποινα Καπουλίτσα

Σχεδιασμός φωτισμών: Αθηνά Μπανάβα

Μουσική επιμέλεια - προσαρμογή: Κωστής Βοζίκης

ΠΑΙΖΟΥΝ 

ΑΦΗΓΗΤΗΣ: Γιάννης Περδίκης

ΒΕΡΘΕΡΟΣ: Πολύκαρπος Φιλιππίδης (φιλική συμμετοχή)

ΛΟΤΤΕ: Εύη Παπαδοπούλου

Φωτογραφίες:  Χριστίνα Βούλγαρη

Σχεδιασμός αφίσας: Τέση Δροσοπούλου

Εκτυπώσεις: Σοφοκλής -Μαρία

Οι παραστάσεις πραγματοποιούνται με τη στήριξη της Ομάδας Τέχνης Oberon.

ΚΡΑΤΗΣΕΙΣ: 6993 617704, καθημερινά 5 μ.μ. - 8 μ.μ.