ένας χειρισμός πρόγνωσης
ΜΙΑ ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ
(1ο μέρος της τριλογίας «Εισαγωγή στους Μαύρους Κύκνους»)
Εντοπίστηκαν πρώτη φορά από ευρωπαίο το 1697 στη Δυτική Αυστραλία (την ίδια χρονιά ο Corneille εκδίδει στη Γαλλία τις Μεταμορφώσεις του Οβίδιου). Τα καλά κρυμμένα λευκά φτερά τους διακρίνονται μόνο κατά το πέταγμα και το ξεψείριασμά τους. Αν και κατά κύριο λόγο είναι μονογαμικοί, οι αρσενικοί μαύροι κύκνοι παραπλανούν συχνά και δεύτερο θηλυκό με αποκλειστικό σκοπό την αύξηση της ωοτοκίας (μετά πετιέται σαν στυμμένη λεμονόκουπα).
Η ανακάλυψή τους σφράγισε το πόρισμα του Poper το 1963, σύμφωνα με το οποίο μια επιστημονική υπόθεση, πρόταση ή θεωρία είναι πράγματι «επιστημονική», αν και μόνο αν είναι αμφισβητήσιμη ή/και διαψεύσιμη.
Όσο για τον Taleb από το 2001 διατύπωσε την ομώνυμη θεωρία, η οποία συνοψίζεται στην εμφάνιση ενός συμβάντος-έκπληξη με σαρωτικές συνέπειες, αλλά εκ των υστέρων καθ’ όλα ερμηνεύσιμου (και συνεπώς αναμενόμενου). Ο αντίκτυπος ενός «Μαύρου Κύκνου», σύμφωνα με τον ίδιο, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πόσο υποψιασμένος είναι ο παρατηρητής, την ευελιξία και την προσαρμοστικότητά του.
Αγαπητέ κ. N.N. Taleb,
Σας γράφω με αφορμή το βιβλίο σας “ΜΑΥΡΟΣ ΚΥΚΝΟΣ: Ο αντίκτυπος του ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΟΥ”, για να σας εκφράσω κάποιες σκέψεις και απορίες μου.
Πριν από περίπου 4000 χρόνια, ένα πουλί*, μετά από μια άκρως εντυπωσιακή - δαιμονική για τα δεδομένα της εποχής - εμφάνιση στον καλοκαιρινό ουρανό της Βαβυλώνας, θεοποιήθηκε και καταγράφηκε σε όλα τα πήλινα αρχεία της.
Με αφορμή το παραπάνω περιστατικό θα ήθελα να σας ρωτήσω, στην περίπτωση που ένα οποιοδήποτε πουλί (καθιστικό, διαβατικό ή και διάττον) αποδειχθεί εντέλει Μαύρη Τρύπα, μπορούμε να μιλήσουμε για φαινόμενο «Μαύρος Κύκνος»;
Πρόσφατα, ένα πουλί (θεόσταλτο κι αυτό κατά πολλούς) εμφανίστηκε ξαφνικά στο φθινοπωρινό ουρανό του Μεγάλου Μήλου, το τσίμπησε γερά και δαιμονοποιήθηκε.
Στην περίπτωση τώρα που μια οποιαδήποτε τρύπα (σ’ ένα φρούτο, στη γη ή και στο κεφάλι μας) αποδειχθεί εντέλει Μαύρος Κύκνος, μπορούμε να μιλήσουμε για φαινόμενο «Μαύρη Τρύπα»;
Προφανώς γνωρίζετε ότι την ίδια περίοδο, μαύρα πουλιά και τρύπες παίζονταν στοίχημα μεταξύ επιφανών αστροφυσικών με έπαθλο ετήσια συνδρομή στο Penthouse. Το αποτέλεσμα χαρακτηρίστηκε εξαιρετικά απρόβλεπτο, ενώ το παιχνίδι παρά το κύρος των παικτών αποδείχθηκε βρόμικο εξ αρχής.
Την έννοια «απρόβλεπτος», κύριε Taleb, θα την τοποθετούσατε πιο κοντά στο θεϊκό ή στο δαιμονικό; Το «εξαιρετικά»;
Κλείνοντας να σας θυμίσω ότι στην αναθεωρημένη, επετειακή έκδοση του Χρονικού του Χρόνου αποκαταστάθηκαν πλήρως επιστημονικές στρεβλώσεις και δεοντολογικά ατοπήματα, όχι όμως και το ασύμμετρο δέος (μοιραία και οι χονδρικές στρογγυλοποιήσεις) μπρος στη σκέψη της εμφάνισης του επόμενου *Ουντ-Κα-Ντου-Α.
Με εκτίμηση,
ΙΠ
HOOK - νίκησε το μπράτσο, όχι το χέρι - “εσωστρεφής” τεχνική με το σώμα σε ρόλο κρουστικού φορτίου. Ενδείκνυται σε περιπτώσεις που ο αντίπαλος είναι εξίσου ή λιγότερο δυνατός. Πρόκειται για την πιο κοινή τεχνική που μπορεί να δει κανείς σε ταινίες του Hollywood και σ’ ερασιτεχνικά τουρνουά σε μπαρ.
[...]
