Edith Dühl,Ο Κινέζος
Η Ρίτα μου έχει μιλήσει γι’ αυτόν.
Από τότε που έχει απεριόριστες κλήσεις για εξωτερικό, μου τηλεφωνεί συχνότερα, έτσι μπορούμε να διατηρούμε επαφή και τους μήνες που είναι στη Γαλλία.
Στο δρόμο για το σπίτι της στο Πουατού έκανε στάση στο Παρίσι κι επισκέφτηκε για ένα απόγευμα την Μικού και την έκθεσή της.
Η Μικού έχει στείλει και σ’ εμένα πρόσκληση για την έκθεσή της με ταπισερί, το χρωματιστό φυλλάδιο κρέμεται στον πίνακα ανακοινώσεών μου. Όταν σηκώνω το βλέμμα μου στο γραφείο όπου δουλεύω, χαίρομαι κάθε φορά με τους κόκκινους αγρούς και το φωτεινό κίτρινο του τσαλαπετεινού στην όχθη μιας λιμνούλας. Η Μικού, η Ρίτα κι εγώ είδαμε κι οι τρεις μας για πρώτη φορά τσαλαπετεινό πριν από χρόνια όταν είχαμε πάει μαζί διακοπές. Παρόλο που είναι ένα πραγματικά ιδιαίτερο και σπάνιο πτηνό, για να είμαι ειλικρινής, δεν μπόρεσα τότε να συμμεριστώ πλήρως την έκσταση της Μικού.
Σε μια ολόκληρη σειρά από χαλιά έχει τσαλαπετεινούς, είπε η Ρίτα. Γενικά υπάρχουν εκπληκτικά πολλά έργα, δεν ήξερε, λέει, πόσο εργατική ήταν η Μικού. Έκανε την έκθεση σε μία θαυμάσια αίθουσα με χοντρούς πέτρινους τοίχους και επιβλητικούς θόλους η οποία ανήκει σε μια ψυχιατρική κλινική. Πώς κατέληξε εκεί η Μικού, δεν ξέρει ούτε η ίδια.
Όταν η Ρίτα στάθηκε, λέει, στη είσοδο και είδε τα πολλά μεγάλα και μικρά χαλιά – υφασμένα, κεντημένα, με κολλάζ από μετάξι και μαζί με το καφέ, το μπεζ, το μπλε τόσο πολύ φωτεινό κόκκινο – ξεροκατάπιε. Και μόνο ότι διαβάζεις το όνομα της Μικού: ταπισερί της Μαρί – Κλωντ Ντεσαγιέ – Ροντρίγκεζ.
Τόσο ωραία έκθεση!
Τις ώρες που πέρασε εκεί η Ρίτα μιλούσαν, λέει, συνεχώς επισκέπτες στη Μικού. Επί τρεις βδομάδες, είπε η Μικού, ουσιαστικά κάνανε τις ίδιες ερωτήσεις - πώς φτιάχνονταν τέτοια χαλιά, που το έχει μάθει, πόση ώρα χρειάζεται κανείς γι’ αυτό κτλ., αλλά αυτό δεν της φαινόταν υπερβολικό. Σε πολλές από τις προθήκες που προστάτευαν τα χαλιά είχαν κολλήσει κόκκινες βούλες. Η Μικού πούλησε πολλά, λέει, θα μπορεί επιτέλους να ξεπληρώσει τα χρέη της. Αλλά αυτή ήταν στο κάτω-κάτω και δουλειά είκοσι ετών, που της πήρε σχεδόν όλο το χρόνο παράλληλα με τις σπουδές της, είπε η Ρίτα. Ακόμη και η πιο μεγάλη ταπισερί, το «Συνέδριο των ζώων» με τον κίτρινο τσαλαπετεινό πρόεδρο, πουλήθηκε.
Το Συνέδριο των ζώων η Μικού το είχε σχεδιάσει στις τελευταίες κοινές μας διακοπές στο Πουατού. Θα προτιμούσα να είχα πάρει το τρένο και να παρατηρώ αυτό το χαλί, τουλάχιστον αυτό, αν ο αγοραστής δεν το είχε πάρει εδώ και καιρό στο σπίτι του. Πρέπει να είναι μεγάλο ένα σπίτι για να μπορεί να στεγάσει μια τέτοια ταπισερί. Αλλά η εικοσαετής εργασία στα μυθιστορηματικά μου βουνά δεν αποφέρει κανένα εισιτήριο τρένου για το Παρίσι εκτός προγράμματος.
Και μετά η Ρίτα είπε ότι εκείνο το απόγευμα στη Μικού έζησε και τον Κινέζο.
Επειδή ο εκθεσιακός χώρος, όπως είπαμε, ανήκει σε μια ψυχιατρική κλινική, την επισκέφτηκαν καμιά - δυο φορές ομάδες ασθενών, για να τους δείξουν τα έργα. Ένας από τους ασθενείς ξαναήρθε μόνος του στο τέλος της πρώτης εβδομάδας. Ακριβώς, ο Κινέζος. Της είχε ήδη, λέει, τραβήξει την προσοχή μες στην ομάδα, επειδή φορούσε έναν κίτρινο σκούφο και ένα μακρύ γκρι παλτό και δεν σήκωσε καθόλου το βλέμμα. Όταν ήρθε, λέει, μόνος του δεν την κοίταξε, δεν χαιρέτησε, πέρασε μόνο πάλι με τον κίτρινο σκούφο και το γκρι παλτό μπροστά από τα χαλιά, σέρνοντας τα πόδια του, με αφύσικα μικρά βήματα, λες κι οι αστράγαλοί του ήτανε δεμένοι μεταξύ τους, κοίταξε το καθένα χωριστά δεν στάθηκε όμως πουθενά. Πριν φύγει από την έκθεση όμως σταμάτησε μπροστά στο βιβλίο των επισκεπτών κι έγραψε κάτι. Η Μικού κοίταξε φυσικά αμέσως τι είχε γράψει, είπε η Ρίτα γελώντας, ήταν μόνο το όνομα του Κινέζου. Με λατινικούς χαρακτήρες.
Στο τέλος της δεύτερης εβδομάδας ο άντρας με τον κίτρινο σκούφο και το γκρι παλτό ξαναήρθε, άρχισε πάλι χωρίς να χαιρετήσει τη διαδρομή του με τον μικρό γρήγορο βηματισμό κατά μήκος των ταπισερί και πάλι έγραψε, λέει, κάτι στο βιβλίο. Αυτή τη φορά ήταν η διεύθυνσή του, όχι αυτή στο ψυχιατρείο αλλά κάποια στο ένατο αροντισμάν.
«Και για φαντάσου, με το που επισκέπτομαι τη Μικού, έρχεται για τρίτη φορά», ακουγόταν η ικανοποίηση της Ρίτας απ΄το τηλέφωνο. «Ήταν την τρίτη εβδομάδα, την προτελευταία μέρα. Είδα με τα μάτια μου πώς έκανε το γύρο με τα μικρά του βηματάκια. Ο κίτρινος σκούφος του ταίριαζε κατά κάποιο τρόπο σε κάθε χαλί, μπροστά στο οποίο στεκόταν. Πριν βγει, αυτή τη φορά στάθηκε. Η Μικού πήγε προς το μέρος του αργά - αργά.» Η Μικού της είπε, λέει, έπειτα πώς του μίλησε σιγανά. Του είπε ότι τον έχει προσέξει αρκετές φορές στην έκθεσή της και ότι χαίρεται για το ενδιαφέρον του. Τότε εκείνος σήκωσε το κεφάλι, την κοίταξε και μίλησε. Ναι, είπε, είναι θαυμάσιο να σε παρατηρούν τα χαλιά. Κι ύστερα έφυγε. «Να σε παρατηρούν τα χαλιά», επανέλαβε η Ρίτα, «για φαντάσου. Το είπε όντως.»
Ναι, είπα εγώ και δεν ήξερα γιατί μου ήρθαν δάκρυα στα μάτια.
«Ίσως ο Κινέζος είναι χαρούμενος, που επιτέλους τον παρατηρεί κάτι που να αντέχει το βλέμμα του», πρόσθεσα εγώ τελικά.
Η Μικού μπορεί να είναι ευτυχισμένη.
Μετάφραση από τα Γερμανικά: Κατερίνα Τζιναβά
Η Edith Dühl (Έντιτ Ντυλ) γεννήθηκε το 1944 στην Ανατολική Πρωσία. Έχει σπουδάσει γερμανική φιλολογία & ιστορία της τέχνης στο Κίελο και παιδαγωγική & διδακτική στο Αμβούργο της Γερμανίας. Έχει εκδώσει ποιήματα, διηγήματα και μυθιστορήματα. Το διήγημά της "Ο Κινέζος" [Der Chinese]γράφτηκε το 2007 και είναι το πρώτο έργο της που μεταφράζεται στα Ελληνικά.
© Logotexnia21 + Edith Dühl + Katerina Tzinava