Heinrich von Kleist, Μίχαελ Κόλχαας (Η ιστορία ενός δίκαιου ανθρώπου)

[...]

Εκδίκηση - Η επιχείρηση στον πύργο των Τρόνκα

 

ΚΟΛΧΑΑΣ: Δυνάμει της εξουσίας που έχω εκ γενετής, καταδικάζω τον νεαρό άρχοντα Βέντσελ φον Τρόνκα να φέρει εντός τριημέρου από τη λήψη αυτής της απόφασης, στο Κολχάζενμπρουκ τα άλογα που είχε καταστρέψει στα χωράφια και να τα ταΐσει αυτοπροσώπως μέσα στον σταύλο ώσπου να παχύνουν.

 

Μόλις πέρασαν οι τρείς ημέρες, χωρίς να έχουν φέρει τα άλογα, κάλεσε τον Χέρζε:

 

ΚΟΛΧΑΑΣ: Είσαι πρόθυμος να έρθεις μαζί μου ως τον πύργο των Τρόνκα για να φέρουμε τον νεαρό άρχοντα; Αν, όμως ο άρχοντας είναι απρόθυμος να παχύνει ο ίδιος τα άλογα, είσαι διατεθειμένος να τον μαστιγώσεις;

 

ΧΕΡΖΕ: Αφέντη και σήμερα αν θέλεις!

 

Ο Κόλχαας άφησε το σπίτι, έβαλε τα παιδιά σε μια άμαξα και τα έστειλε πέρα από τα σύνορα˙ με το που νύχτωσε κάλεσε και τους υπόλοιπους δουλευτές του, επτά τον αριθμό, πιστούς ένας προς έναν σαν το χρυσάφι˙ τους όπλισε, τους έδωσε άλογα και ξεκίνησαν για τον πύργο των Τρόνκα. Όρμηξε λοιπόν με αυτή την μικρή ομάδα στον πύργο, μόλις έπεσε η νύχτα, ανατρέποντας τους δύο φρουρούς που στέκονταν στην πύλη συζητώντας, και πετάξανε δαδιά και πυρπόλησαν ξαφνικά όλα τα παραπήγματα στον περίβολο του πύργου, ο Χέρζε ανέβηκε τη στριφτή σκάλα, εισέβαλε στον πυργίσκο του καστελάνου που καθόταν μέσα μισόγυμνος και έπεσε πάνω του χτυπώντας και τρυπώντας τον, ο Κόλχαας όρμησε στον πύργο να βρει τον νεαρό άρχοντα Βέντσελ. Ο άγγελος της κρίσεως πέφτει λοιπόν από τον ουρανό, και ο νεαρός άρχοντας, ο οποίος προηγουμένως, σκασμένος στα γέλια, διάβαζε στην παρέα των νεαρών φίλων του

 

ΒΕΝΤΣΕΛ: Να παχύνω τα άλογα στο Κολχάζενμπρουκ!

 

ΚΟΛΧΑΑΣ: Αυτοπροσώπως!

 

Μόλις ο νεαρός άρχοντας άκουσε τη φωνή του αλογέμπορου στο προαύλιο του πύργου φώναξε: αδέρφια, τρέξτε να σωθείτε! Και εξαφανίστηκε. Ο Κόλχαας μπαίνοντας στη σάλα άρπαξε από το στήθος έναν νεαρό άρχοντα ονόματι Χανς φον Τρόνκα και τον πέταξε στη γωνία της σάλας όπου σκόρπισαν τα μυαλά του στις πέτρες,

 

ΚΟΛΧΑΑΣ: Πού είναι ο Βέντσελ φον Τρόνκα;

 

Και όταν οι ζαλισμένοι άντρες του απάντησαν ότι δεν ήξεραν και εκείνος με κλωτσιές έσπασε τις πόρτες δύο δωματίων και έψαξε το εκτεταμένο κτήριο σε κάθε κατεύθυνση και δεν βρήκε κανέναν, κατέβηκε βρίζοντας στο προαύλιο του πύργου, για να βάλει να φυλάνε τις εξόδους. Εν τω μεταξύ είχε πάρει φωτιά ο πύργος με όλα τα παρακείμενα κτήρια, και πολύς καπνός ανέβαινε ως τον ουρανό, και ενώ οι άνδρες μάζευαν ό,τι μπορούσε να μετακινηθεί και τα απίθωναν ανάμεσα στα άλογα για λεία τους, έπεσαν συνοδευόμενοι από τις κραυγές ενθουσιασμού του Χέρζε, από το ανοιχτό παράθυρο του ακρόπυργου τα πτώματα του καστελάνου, της γυναίκας του και των παιδιών του. Μόλις ο Κόλχαας κατέβηκε τη σκάλα του πύργου, έπεσε στα πόδια του η γριά οικονόμος, παιδεμένη απ' την ποδάγρα που κρατούσε το νοικοκυριό του νεαρού άρχοντα,

 

ΚΟΛΧΑΑΣ: Πού είναι ο Βέντσελ φον Τρόνκα;

 

ΟΙΚΟΝΟΜΟΣ: Πιστεύω πως έχει καταφύγει στο παρεκκλήσι˙

 

Και έβαλε να σπάσουν τις πόρτες από το παρεκκλήσι με λοστούς και τσεκούρια αναποδογύρισε τραπέζια και πάγκους και όμως αναγκάστηκε να παραδεχτεί γεμάτος θυμό και πόνο πως ο νεαρός άρχοντας δεν ήταν εκεί. Την ώρα που ο Κόλχαας έβγαινε από το παρεκκλήσι, διέκρινε έναν νεαρό δουλευτή από το προσωπικό του πύργου των Τρόνκα

 

ΚΟΛΧΑΑΣ: Πού πας;

 

ΔΟΥΛΕΥΤΗΣ: Να σώσω τα πολεμικά άλογα του νεαρού άρχοντα, που τα απειλεί η φωτιά.

 

ΚΟΛΧΑΑΣ: Και γιατί δεν σώζεις τα δικά μου άλογα;

 

ΔΟΥΛΕΥΤΗΣ: Μα η παράγκα φλέγεται ήδη!

 

Και ο Κόλχαας έσπρωξε τον άνθρωπο μέσα στο φλεγόμενο παράπηγμα δίνοντας του γρήγορα χτυπήματα με τη λάμα του σπαθιού, και τον ανάγκασε, μες στα φρικτά γέλια των παρισταμένων, να σώσει τους μαυρίδες. Όμως όταν ο δουλευτής βγήκε κατάχλομος με τα άλογα απ' το παράπηγμα, το οποίο κατέρρεε πίσω του και ρώτησε τον αλογέμπορο:

 

ΔΟΥΛΕΥΤΗΣ: Τι να τα κάνω τώρα τα ζώα;

 

Ο Κόλχαας χωρίς να του απαντήσει καβάλησε το άλογο του και περίμενε αμίλητος να φέξει η μέρα.

 

 [...]

 

 

  

Ο Χάινριχ φον Κλάιστ (1777-1811) έγραψε τη νουβέλα Michael Kohlhaas το 1808. Ο Φραντς Κάφκα αγαπούσε ιδιαίτερα αυτό το έργο του Κλάιστ και έγραφε χαρακτηριστικά στην αγαπημένη του, Φελίτσε Μπάουερ, τον Φεβρουάριο του 1913: «τον ξέρεις; Αν όχι, τότε μην τον διαβάσεις! Εγώ θα σ' τον διαβάσω! [...] τον διάβασα απνευστί. Μάλλον ήδη για δέκατη φορά». 

Η παράσταση της ομάδας «Τρις» «Μίχαελ Κόλχαας - Η ιστορία ενός δίκαιου ανθρώπου» επαναλαμβάνεται για δεύτερη χρονιά κάθε Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή του Νοεμβρίου στις 21.00, στο BIOS Tesla.Basement. Η ομάδα «Τρις» σημειώνει στο σκηνοθετικό της σημείωμα: «Το κείμενο μας μαγνήτισε από την αρχή. Όχι γιατί έχουμε έτοιμες απαντήσεις και συμπεράσματα να επικοινωνήσουμε, αλλά ακριβώς γιατί αυτή η ιστορία μας προκαλεί σχεδόν αμηχανία. Το να αδικείται κάποιος από το κράτος είναι συχνό φαινόμενο. Σ' αυτό το αφήγημα συναντάμε, όμως, κάτι όχι και τόσο συχνό: έναν «υπερβολικά» δίκαιο άνθρωπο. Παρακολουθούμε την ιστορία ενός ανθρώπου που δε διστάζει να χάσει τα πάντα, να αλλάξει ολόκληρη τη ζωή του, προκειμένου να αποκαταστήσει την αδικία που του έγινε από την καθεστηκυία τάξη. Να μια ιστορία που αξίζει να πεις σήμερα. Επιλέξαμε να είμαστε μόνο τρεις ηθοποιοί επί σκηνής, σε ένα έργο που εμφανίζονται γύρω στα σαράντα πρόσωπα και που ο τόπος δράσης αλλάζει σχεδόν κάθε δύο σελίδες! Αυτός ο περιορισμός γεννά εφευρετικότητα και η εφευρετικότητα γεννά μια ζωντανή αφήγηση».

 

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ 

Mετάφραση: Θόδωρος Παρασκευόπουλος

Σκηνοθεσία / Δραματουργική Επεξεργασία/ Ερμηνεία: Ομάδα «Τρις» (Χρηστίνα Γαρμπή, Κώστας Κουνέλλας, Βασίλης Σαφός)

Σκηνικά: Άρτεμις Σιέρα

Κοστούμια: Δήμος Κλιμενώφ

Βοηθός ενδυματολόγου: Ιωάννα Παπακωνσταντίνου

Φωτισμοί: Κωνσταντίνος Αρβανιτάκης

Φωτογραφίες: Αναστασία Γιαννάκη

Video promo: Θανάσης Τσιμπίνης

Σχεδιασμός Ήχου: Τάσος Παπαδόπουλος

Διαβάστε στη βιβλιοnet ένα σύντομο βιογραφικό σημείωμα για τον Χάινριχ φον Κλάιστ και δείτε ποια βιβλία του κυκλοφορούν στα Ελληνικά. Διαβάστε στην εφημερίδα Καθημερινή μία κριτική του συγγραφέα Δημήτρη Χρυσού Τομαρά για τον Μίχαελ Κόλχαας, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ερατώ, σε μετάφραση του Θόδωρου Παρασκευόπουλου.